Dentro da cultura
galega un gran oficio hoxe desaparecido era o das lavandeiras, que
foi moi importante para a cultura porque esas mulleres quitaron
adiante moitas familias e nas sus xuntanzas nos ríos crearon moitas
pezas musicais e contos propios da nosa terra.
O meu interes polas
lavandeiras desperta no ano 2014 cando en Sillobre se decide facer
unha recreación do oficio das lavandeiras, xa que en Sillobre case
todas as mulleres eran lavandeiras que lavaban para Pontedeume pero
sobre todo para os señores e a marina de Ferrol.
Por exemplo, a miña
tatarabuela lavaba para Pontedeume e iba os luns levar a roupa limpa
e recoller a roupa sucia.
Transportaba a roupa
nun carro de vaca sola.
En Sillobre dende o
2014, como dixen antes, vense facendo a recreación de ese oficio con
todos os seus pasos e procesos.
Nun primeiro momento
as mulleres ian coa roupa un carro tirado por vacas a Ares e Mugardos
e antes de haber peirao en Perlío iase o Puntal para coller a lancha
para ir a cidade.
Mais tarde
comezariase a ir a Ferrol en lancha dende Perlío.
As lavandeiras
facían as viaxes a Ferrol o Domingo, levando un cesto de roupa e
percorrían as casas para as que lavaban, recollendo no cesto a
roupa lixada e logo regrasaban co cesto na cabeza para a casa.
O día de lavar a
roupa era o luns. A unha ou duas da maña as mulleres erguianse para
lavar as pezas, axudadas cun candil alumaban o lavadoiro e lavaban a
roupa con xabón, freganaba, batianan, torcianan e dabanlle contra as
laxes. Despois poñíana a clareo tendendoa a sol nun campo e
regandoa con auga durante ese día. A roupa pasaba alí a noite e un
martes recollianse as pezas para facer a bogada que consistia en
meter a roupa nunha tina de zinc poñendolle por riba unha sabana
vella. Nun pote piñian a ferver agua con cinza e xabón e cando
fervia un pouco se le botaba por riba.
Feito isto a roupa
pasaba de novo por auga limpa e xabón e por un novo clareo. Mais
tarde tendíana para secala no enxugadoiro que estaba formado por un
conxunto de toxos que despois de cortados ían crecendo de forma que
constituian unha especie de esfera sobre a que se tendían as pezas.
Seco todo o tendal a lavandeira ia recollendo e doblando a roupa que
posta no cesto no que a trouxera voltaba para a cidade.
Nun principio as
viaxes eran os mercores pero se a roupa non estaba seca ían o
domingo.
E curioso que os
veciños de Sillobre, de Fene, Perlío e incluso Ferrol que recordan
as lavandeiras se lembran de ver Sillobre branco nos campeiros polas
roupas de este cor que estaban a secar e se vian dende lonxe.
As mulleres cobraban
o seu traballo por cestos ou segundo o tamaño das pezas de roupa,
pero era corrente que serviran durante moito tempo a mesma casa e
enton sempre tiñan alguna retribucion a parte, ben en cartos ou en
especies.
A tradición oral o
redor do traballo das lavandeiras era enorme e aquí nos quedaron
algunas pezas fermosas como esta que cantaban os mozos cando ian pola
festa de San Miguel a Betanzos:
“Quedate con Dios
Betanzos “Lavandeira de
Sillobre,
cas tuas
Betanceiras, ai,garrida Lavandeira;
eu voume para
Sillobre, teño de ir a
San Ramón,
xunto as miñas
Lavandeiras” lavaim-â miña
monteira”
Na recreación faise
todo este proceso salvo algunhas pequeñas diferenzas, a mulleres
veñen en lancha dende Ferrol ata Perlío e a roupa a suben a
Sillobre uns carros de cabalos xa que non hai vacas.
Asi que se chega a
Sillobre, comezan a lavar toda a tarde cos distintos procesos e
tenden a roupa a secar.
Vos deixo unhas fotos e uns videos.
Vos deixo unhas fotos e uns videos.
 |
| Cartel das Lavandeiras 2015 |
No hay comentarios:
Publicar un comentario